بررسی مفهوم جنگ در دوره سلجوقیان

مفهوم جنگ در قلمرو ایران اغلب با تغییراتی در نظام فکری و معنایی رو به رو بوده است که این امر در دوره سلجوقیان به دلیل ورود ساختار و نظام فکری ایلی آن ها در قلمرو حکومتی صورت گرفته است. مفهوم جنگ در قلمرو ایران پیش از اسلام اغلب به معنای عامل برقراری نظم تصویر شده است، ولیکن این مفهوم بعدها در ترکیب با امر مذهبی در قالب عامل برقراری عدالت بازتعریف می شود. در عصر سلجوقی مفهوم جنگ با توجه به اندیشه تغلب در نظام ایلی دچار دگردیسی دیگری می شود تا با مقتضیات عصر جدید هماهنگ شود. به همین دلیل، برای بازشناسایی مفهوم جنگ در عصر سلجوقی به جای یابی مفاهیم نظم، عدالت، و تغلب در نظام اندیشگانی این عصر نیاز است. از این رو، این نوشتار به دنبال تبیین جایگاه پدیده جنگ در نظام اندیشگانی عصر سلجوقی بر اساس روش تحلیلی ـ تبیینی خواهد بود. یافته های این پژوهش نشان می دهد که در عصر سلجوقی مفهوم تغلب ناشی از زمینه ایلی و قبیله ای سلجوقیان در ترکیب با مفهوم برقراری عدالت در نظام دینی و هم چنین مبتنی بر مبانی اندیشه ای جنگ در قالب عامل ایجاد نظم تعریف جدیدی از مفهوم جنگ ارائه می کند که در قالب ساختار و امر سیاسی تعریف شدنی است.